متوکاربامول (Methocarbamol) چیست ؟
متوکاربامول یک شل‌کننده‌ی عضلانی است که برای درمان گرفتگی و اسپاسم عضلانی استفاده می‌شود.
این دارو معمولاً همراه با استراحت، فیزیوتراپی و سایر اقدامات درمانی برای برطرف کردن مشکلات عضلانی تجویز می‌شود.
مکانیسم اثر متوکاربامول :
متوکاربامول مستقیماً روی عضله عمل نمی‌کند. بلکه روی سیستم عصبی مرکزی (CNS) اثر می‌گذارد و باعث کاهش فعالیت غیرطبیعی عصب‌هایی می‌شود که به عضله‌ها فرمان انقباض می‌دهند. این اثر باعث شل شدن غیرمستقیم عضله‌ها و کاهش درد ناشی از اسپاسم می‌شود.
دستور مصرف در بزرگسالان: این دارو، تنها توسط پزشک قابل تجویز است.
اسپاسم عضلانی (Muscle Spasm) :
در درمان اسپاسم و یا درد عضلانی اسکلتی (مانند کمردرد یا درد گردن) همراه با اسپاسم عضلانی، این دارو معمولاً به صورت ترکیبی با یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) و یا استامینوفن مصرف می‌شود.
به طور کلی، شل‌کننده‌های عضلانی باید به صورت موقتی (مثلاً برای چند روز یا به صورت منقطع در روزهای نیاز) استفاده شوند.
مصرف خوراکی (Oral)
- مقدار اولیه: ۱.۵ گرم، ۳ تا ۴ بار در روز، به مدت ۲ تا ۳ روز
- در شرایط شدید، حداکثر تا ۸ گرم در روز قابل مصرف است. (حتما با نظر پزشک باشد.)
- پس از بهبود نسبی، دوز باید به حداکثر ۴.۵ گرم در روز در ۳ تا ۴ نوبت تقسیم شود (برای مثال: ۱.۵ گرم ۳ بار در روز یا ۷۵۰ میلی‌گرم ۴ بار در روز).
مصرف تزریقی (وریدی یا عضلانی IM, IV)
- مقدار اولیه: ۱ گرم
- در صورت نیاز می‌توان هر ۸ ساعت یک‌بار تکرار کرد.
- حداکثر دوز: ۳ گرم در روز، برای حداکثر ۳ روز متوالی.
- در صورت تداوم علائم، پس از یک فاصله‌ی بدون مصرف دارو به مدت ۴۸ ساعت، می‌توان دوره‌ی درمان را مجدداً تکرار کرد.
مقدار مصرفی در کودکان و بیماران زمینه ای (به ویژه مشکلات کلیوی) متفاوت خواهد بود.
چه مواردی را باید پیش از مصرف این دارو به پزشک اطلاع دهیم؟
- اگر به این دارو، هر یک از اجزای آن، یا سایر داروها، غذاها یا مواد دیگر حساسیت دارید. حتماً پزشک متخصص درد خود را در جریان نوع حساسیت و علائمی که تجربه کرده‌اید قرار دهید.
- این دارو ممکن است با سایر داروها یا بیماری‌های زمینه‌ای تداخل داشته باشد.
- پزشک و داروساز خود را از تمام داروهای مصرفی‌تان (اعم از داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه، فرآورده‌های طبیعی یا ویتامین‌ها) و همچنین همه‌ی مشکلات سلامتی خود مطلع کنید.
- باید اطمینان حاصل شود که مصرف این دارو همراه با سایر داروها و در شرایط سلامتی شما ایمن است.
- بدون مشورت با پزشک، هیچ دارویی را شروع، قطع یا دوز آن را تغییر ندهید.
نکات مهم در هنگام مصرف دارو:
برای تمامی اشکال دارویی:
- تا زمانی که از اثر دارو بر هوشیاری خود اطمینان نیافته‌اید، از رانندگی، کار با ماشین‌آلات یا انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید.
- این دارو ممکن است بر نتایج برخی آزمایش‌ها تأثیر بگذارد. پیش از انجام آزمایش ها، مشورت کنید.
- پیش از مصرف الکل، ماری‌جوانا یا سایر فراورده‌های کانابیس و داروهای نسخه‌ای یا بدون نسخه‌ای که ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا کندی عملکرد شوند، با پزشک مشورت نمایید.
- مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند. در صورت بارداری یا باردار شدن حین مصرف دارو، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
- اگر در حال شیردهی هستید، پزشک خود را مطلع سازید تا در مورد مزایا و خطرات احتمالی برای نوزاد تصمیم‌گیری شود.
برای شکل تزریقی دارو:
- در صورت حساسیت به لاتکس، حتماً پزشک را مطلع کنید، زیرا برخی فرآورده‌های تزریقی ممکن است حاوی لاتکس باشند.
عوارض جانبی مهمی که نیازمند تماس فوری با پزشک هستند:
هشدار / احتیاط
اگرچه این عوارض نادر هستند، اما برخی از افراد ممکن است در واکنش به مصرف این دارو دچار عوارض شدید و گاه تهدیدکننده‌ی حیات شوند. در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر که می‌تواند بیانگر یک عارضه‌ی جدی باشد، فوراً با پزشک تماس بگیرید یا به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- علائم واکنش آلرژیک شدید: شامل بثورات پوستی، کهیر، خارش، قرمزی یا تاول و پوسته‌ریزی پوست (با یا بدون تب)، خس‌خس سینه، احساس فشار یا انسداد در قفسه سینه یا گلو، تنگی نفس، مشکل در بلع یا تکلم، خشونت غیرمعمول صدا، یا تورم در ناحیه‌ی دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- احساس خستگی یا ضعف شدید
- زردی پوست یا چشم‌ها (یرقان)
- تشنج
- سرگیجه شدید یا غش کردن
- ضربان قلب آهسته
- تب، لرز یا گلودرد
- اختلال در حافظه یا فراموشی
- احساس گیجی یا سردرگمی
- تغییر در بینایی
- ناتوانی در کنترل حرکات چشمی
نکته: به طور کلی در موارد ضعف CNS، صرع و مشکلات کلیوی (منع مصرف تزریقی)، با احتیاط فراوان تجویز شود. همچنین در صورت هرگونه حساسیت به دارو یا فرمولاسیون، مصرف نشود.
سایر عوارض جانبی احتمالی متوکاربامول :
تمامی داروها ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شوند. با این حال، بسیاری از افراد یا دچار عارضه‌ی جانبی نمی‌شوند یا فقط عوارض خفیفی را تجربه می‌کنند.
در صورت تداوم یا آزاردهنده بودن هر یک از عوارض زیر یا بروز عوارض دیگر، با پزشک تماس بگیرید:
برای تمامی اشکال دارویی:
- ناراحتی معده یا تهوع و استفراغ
- احساس سرگیجه یا خواب‌آلودگی
- سردرد
- گرگرفتگی
- اختلال در خواب (بی‌خوابی)
- گرفتگی بینی
- احساس طعم فلزی در دهان
برای شکل تزریقی دارو:
- تحریک یا التهاب در محل تزریق
نحوه‌ی صحیح مصرف دارو:
- این دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید. تمامی اطلاعات ارائه‌شده را به دقت مطالعه کرده و تمام دستورات را دقیقاً دنبال نمایید.
برای قرص‌ها (Tablet)
- دارو را می‌توانید همراه غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
- در صورتی که دارو باعث ناراحتی معده شود، بهتر است آن را همراه با غذا مصرف نمایید.
برای شکل تزریقی (Injection)
- دارو به صورت تزریق درون عضلانی (IM) یا درون وریدی (IV) تجویز می‌شود (با نظر پزشک).
- حداکثر حجم قابل تزریق عضلانی، در هر ناحیه باسن، ۵ میلی‌لیتر است.
- شرایط تزریق IV رعایت گردد.
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو چه باید کرد؟
برای قرص‌ها (Tablet)
- اگر دارو را به صورت منظم مصرف می‌کنید، در صورت یادآوری، دوز فراموش‌شده را در اسرع وقت مصرف کنید.
- اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش‌شده صرف‌نظر کرده و برنامه‌ی معمول خود را ادامه دهید.
- از مصرف دو دوز همزمان یا مصرف مقدار اضافه خودداری نمایید.
- در بسیاری از موارد، این دارو به صورت مصرف در مواقع نیاز تجویز می‌شود. در این صورت، دارو را فقط طبق دستور پزشک و نه بیشتر، مصرف کنید.
برای شکل تزریقی (Injection)
- در صورت فراموش کردن یک نوبت تزریق، با پزشک خود تماس بگیرید تا راهنمایی لازم را دریافت نمایید.
اشکال دارویی: (آمپول و قرص)
- METHOCARBAMOL 1000MG/10ML AMP
- METHOCARBAMOL 500MG TAB
- METHOCARBAMOL 750MG TAB
چند نمونه از اشکال دارویی متوکاربامول…
منابع:
- UPTODATE- Methocarbamol- Drug Information
- UPTODATE- Methocarbamol-Patient Drug Information
