حملات ناگهانی درد صورت

درد عصب سه قلو (نورالژی تری ژمینال) چیست؟

درد عصب سه قلو (نورالژی تری ژمینال) یکی از دردناک‌ترین و آزاردهنده‌ترین انواع دردهای عصبی است که به صورت ناگهانی و شدید رخ می‌دهد و می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این درد که به نام tic douloureux نیز شناخته می‌شود، به‌صورت یک درد شدید و شبیه به شوک الکتریکی اغلب در یک طرف صورت رخ می‌دهد. این وضعیت به‌طور عمده عصب سه قلو را که سیگنال‌ها را از صورت به مغز منتقل می‌کند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. درد عصب سه قلو معمولاً به‌عنوان یک درد مزمن شناخته می‌شود.

ویژگی‌ها و علائم نورالژی تری ژمینال:

نورالژی تری ژمینال معمولاً به صورت درد ناگهانی و غیرمنتظره در نواحی فک، دندان‌ها، لثه یا گونه رخ می‌دهد و کمتر در نواحی مانند پیشانی یا چشم اتفاق می افتد. این درد که گاهی شبیه شوک الکتریکی یا درد تیر کشنده توصیف می‌شود، از چند ثانیه تا حدود دو دقیقه به طول می‌انجامد و حملات آن به‌صورت ناگهانی شروع و متوقف می‌شوند. این درد معمولاً یک طرف صورت را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در مواردی ممکن است هر دو طرف صورت را درگیر کند، اگرچه معمولا همزمان نیست.

علائم نورالژی تری ژمینال به طور کلی شامل موارد زیر است:

• حملات ناگهانی درد شدید شبیه به شوک الکتریکی
• درد در هنگام لمس صورت، مسواک زدن، جویدن یا حتی صحبت کردن و…
• درد در نواحی گونه، فک، دندان‌ها، لثه‌ها یا لب‌ها
• اسپاسم‌های ناگهانی صورت همراه با درد

دوره‌های درد، می‌توانند روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها به طول بیانجامند و به‌مرور زمان مکرر و شدیدتر شوند.

چه مواردی باعث آغاز درد می شوند؟

بسیاری از این حملات به ‌واسطه‌ی اعمال یا حرکات ساده‌ای مانند صحبت کردن، جویدن، مسواک زدن یا شستن صورت شروع می‌شوند. حتی لمس خفیف یا نسیم سرد نیز می‌توانند باعث آغاز حمله شوند. حرکات سر، اصلاح صورت یا آرایش کردن نیز به عنوان محرک شروع حملات شناخته می شوند. در برخی موارد، درد بدون هیچ محرکی رخ می‌دهد و فرد ناگهان دچار درد شدید می‌شود که نمی‌توان هیچ علت مشخصی برای آن تعیین کرد.

علل نورالژی تری ژمینال چیست؟

نورالژی تری ژمینال به طور عمده ناشی از فشار یا آسیب به عصب سه قلو می باشد. نورالژی تری ژمینال بر اساس علت به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• نوع اولیه (کلاسیک): این نوع معمولاً ناشی از فشرده شدن عصب توسط رگ خونی (معمولاً شریان مخچه فوقانی) ایجاد می شود. این فشار باعث اختلال در عملکرد عصب سه قلو شده و منجر به درد شدید و ناگهانی می‌گردد.
• نوع ثانویه: زمانی رخ می‌دهد که عصب سه قلو به دلیل بیماری‌هایی مانند مالتیپل اسکلروزیس (MS) یا وجود تومور تحت تأثیر قرار بگیرد. این نوع معمولاً در افراد جوان‌تر رخ می‌دهد و ممکن است درد در هر دو طرف صورت مشاهده شود. 15 درصد افراد مبتلا، با این نوع درگیر هستند.
• نوع ایدیوپاتیک: هنگامی که پس از انجام آزمایش‌های تشخیصی، هیچ دلیلی برای درد صورت یافت نشود، نورالژی ایدیوپاتیک نامیده می شود.

تشخیص :

تشخیص نورالژی تری ژمینال معمولاً بر اساس علائم و توصیف درد بیمار انجام می‌شود. تشخیص دقیق با بررسی سابقه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و رد سایر شرایطی که می‌توانند درد صورت را ایجاد کنند (مانند مشکلات دندان یا فک، سردردهای خوشه ای، زونا و …)، انجام می‌شود. پزشک معمولاً ممکن است تصویربرداری (MRI) را نیز برای بررسی دقیق‌تر اعصاب و احتمال وجود فشردگی عصب توسط رگ خونی یا تومور پیشنهاد کند.

چه افراد بیشتر در خطر درگیری هستند؟

نورالژی سه قلو بیشتر در خانم ها و افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد. برخی از سایر عوامل که می‌توانند خطر ابتلا به نورالژی تری ژمینال را افزایش دهند، عبارتند از:

• فشار خون بالا
• بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا MS که می‌تواند عصب‌ها را تحت تاثیر قرار دهد و موجب ایجاد این مشکل گردد.

در مقالات پیش رو به روش های دارویی و غیر دارویی مدیریت این بیماری خواهیم پرداخت.

منابع:

https://www.nhs.uk/conditions/trigeminal-neuralgia https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/trigeminal-neuralgia/symptoms-causes/syc-20353344/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15671-trigeminal-neuralgia-tn